Yaş ortalaması 38 olan 16 kişilik yönetici ekibine geribildirim eğitimi vermeden önce, geribildirim dendiğinde akıllarına gelen şeyi, nasıl geribildirim aldıklarını ve nasıl geribildirim verdiklerini inceledik birlikte. Sonuç şuydu:
- Yönetici ekip geribildirimi faydalı, olmazsa olmaz, rahatsız eden şeyin dile getirilmesi olarak tanımladı.
- Daha önce aldıkları geribildirimler davranış odaklı değil, genelde yıkıcıydı. Geribildirimi aldıktan sonra hissettikleri duygular; utanç, suçluluk, üzüntü ve tedirginlikti.
- Verdikleri geribildirimler ise “geribildirim vermiş olmak” için verilen geribildirimlerdi. Aldıkları geribildirimlere benzer yöntem ve sözler ile geribildirim veriyorlardı.
Eğitimlerimden önce katılımcıları tanımak, değineceğim konular hakkında yaşanmışlıklar, deneyimler, fikirler, varsa travmaları dinlemek - satır aralarını okumak gibi bir alışkanlığım var. Böylece eğitimlerimi ekibe özel, daha nokta atışı dizayn edebiliyorum.
Yöneticinin çalışana, çalışanın diğer çalışma arkadaşlarına, astın üstüne kısaca bir kurumda tüm çalışanların birbirine verebileceği en güzel HEDİYE bence geribildirimdir. Ama gerçek ve etkili geribildirim. Vermiş olmak için birkaç süslü sözle geçiştirilen, taraflardan birini rencide eden, dedikodu veya söylenti sonucu oluşturulmuş bir formda ise bu geribildirimden uzak bir şeydir, gürültüdür.
Etkili bir geribildirim ise gerçekten hediyedir. Alıcı ve verici arasındaki ilişki ve iletişimin gelişimine, alıcının performansının artırmasına, kuruma adaptasyonunun hızlanmasına hizmet eder. Peki, var mıdır güzel bir geribildirim tarifi? Evet, var. Eğitimlerimde anlatıyorum:)
Bir de geribildirimle birlikte ileribildirim hayatımıza girdi. İngilizcesi "feedforward". Kimi geribildirimden farksız olduğunu düşünüyor ama yanılıyor.
Geribildirim, adı üzerinde "geri" yani geçmiş ile ilgili iken, ileribildirim "ileriye, geleceğe" yönelik. Geribildirim ile geçmişteki davranışlara odaklanırken, ileribildirimde gelecekte gerçekleştirilmesi muhtemel, beklenen davranışa veya çıktıya odaklanıyoruz. X davranışı için ne yaparsam etkili olur, neyi değiştirmeliyim, kim bana destek olabilir, hangi kaynaklardan yararlanmalıyım sorularını soruyoruz. İleribildirimde geçmişe dair bir değerlendirme, ölçümleme yoktur.
Yöneticiler ileribildirim sayesinde ekiplerini yönlendirme şekillerini değiştirebilir, koçluk becerilerini geliştirebilir. Sadece yöneticiler değil tüm çalışanlar arasında ileribildirim verme ve alma harika olur. Bir kurum düşünün, herkesin birbirine ileribildirim verdiği… Gelişim ve dönüşüm hızı nasıl olur? Oldukça hızlı ve keyifli olur. Tabii bunun için psikolojik güvenlik olması da şart. O da ayrı bir konu.
Şimdilik kendimize şunu soralım: verdiğim geribildirimler hediye niteliğinde mi, gürültü niteliğinde mi? Geçmişten çıkıp geleceğe yönelik bildirim vermeye hazır mıyım?
